Każdy z nas zna to uczucie, gdy po przebytej chorobie, nieprzespanej nocy lub dużym obciążeniu organizmu lekami, jesteśmy zmęczeni, bez ochoty do życia i energii na wykonywanie codziennych czynności. Mało kto jednak wiąże ten stan z odwodnieniem organizmu. Mało kto zastanawia się wówczas nad uzupełnieniem poziomu elektrolitów. Tymczasem to właśnie one odpowiedzialne są za dobre samopoczucie. Przeczytaj koniecznie, czym są elektrolity, jak rozpoznać ich niedobór oraz jak go uzupełnić!

Czym są elektrolity?

Elektrolity odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Każdy ich odchylenie prowadzi do zaburzeń pracy serca i układu nerwowego. Elektrolity to jony soli znajdujące się w organizmie człowieka — w krwi, osoczu oraz płynach tkankowych. Zatem dla utrzymania prawidłowego funkcjonowania organizmu potrzebna jest równowaga potasowo-magnezowo-wapniowa.

Elektrolity do organizmu dostarczane są wraz z wodą i pożywieniem. Sód jest składnikiem soli. Potas znajduje się w ziemniakach, bananach, kiwi czy awokado. Doskonałym jego źródłem są też suszone morele, figi, sok pomidorowy oraz grejpfruty. Wapń znajdziesz w mleku i jego przetworach, sardynkach, roślinach strączkowych, pieczywie razowym oraz orzechach. Z kolei źródła magnezu to przede wszystkim kakao, czekolada, orzechy, płatki owsiane, kasza gryczana, woda kokosowa i zielone warzywa.

Jaka jest rola elektrolitów w organizmie?

Każdy z elektrolitów pełni określoną rolę w organizmie. Sód uczestniczy w utrzymaniu prawidłowego nawodnienia organizmu. Wapń odpowiedzialny jest za przewodzenie impulsów nerwowych w neuronach oraz ich prawidłową regulację. Magnez z kolei ma zapewnić prawidłową pracę układu nerwowego i mięśniowego. Odpowiedzialny jest także za przebieg procesów metabolicznych. Potas zaś wspomaga utrzymanie ciśnienia krwi na odpowiednim poziomie, wspiera pracę serca i mięśni.

Ponadto elektrolity odpowiadają za utrzymanie prawidłowego poziomu pH w organizmie. Są istotne w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej, wspomagają produkcję kwasu solnego w żołądku, utrzymują napięcie w błonach komórkowych, co umożliwia przekazywanie impulsów nerwowych. Wpływają również na prawidłową pracę mózgu.

Badanie poziomu elektrolitów

Badanie elektrolitów wykonuje się, gdy zachodzi podejrzenie zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej. Takie badanie nazywane jest jonogramem i wykonuje się je z krwi. Musisz jednak pamiętać, że zanim zbadasz poziom elektrolitów w organizmie, nie powinnaś nic jeść przez minimum 12 godzin. A na około 48 godzin przed badaniem najlepiej całkowicie zrezygnować ze spożycia alkoholu i palenia tytoniu. Powinnaś też zrezygnować ze wzmożonej aktywności fizycznej. Jonogram nie jest drogim badaniem. Oznaczenie poziomu sodu, potasu, magnezu i wapnia to koszt ok. 10 zł. Jeśli zaś chcesz zrobić badanie poszerzone i sprawdzić dodatkowo na przykład poziom żelaza czy jony chlorkowe za badanie zapłacisz ok. 30 zł.

Elektrolity — normy

Prawidłowe wartości elektrolitów w organizmie przedstawiają się następująco:

• sód: 3250 mg/L; 142 mmol/L,

• potas: 156 mg/L; 4 mmol/L,

• magnez: 24 mg/L; 1 mmol/L,

• wapń: 100 mg/L; 2,5 mmol/L.

Pamiętaj jednak, żeby każdy wynik skonsultować z lekarzem.

Kiedy poziom elektrolitów spada?

Najwięcej elektrolitów tracimy, gdy się pocimy lub chorujemy. Nie ma znaczenia, czy złożyła Cię gorączka, cierpisz z powodu biegunki, czy dużo ćwiczysz. Znaczną utratę elektrolitów mogą powodować również upały. Jeśli w każdej z tych sytuacji nie zadbasz o odpowiednie nawodnienie organizmu, z czasem odczujesz skutki odwodnienia organizmu. Poczujesz się zmęczona, będą towarzyszyć Ci zawroty głowy lub oszołomienie i przemożne uczucie pragnienia. A jeśli do tego wszystkiego nie zadbasz o prawidłowy poziom elektrolitów, możesz się zmierzyć z zaburzeniami pracy serca. W skrajnych przypadkach może nawet dojść do poważnego zagrożenia zdrowia i życia.

Niedobór elektrolitów – objawy i skutki

Wiele osób bagatelizuje sygnały wysyłane przez organizm, nie wiążąc ich wcale z niedoborem elektrolitów. Tymczasem zaburzenia pracy serca, skurcze mięśni, złe samopoczucie czy częste bóle głowy to pierwsze sygnały ostrzegawcze. Niedobór elektrolitów jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia i może na przykład skutkować omdleniami.

Zaburzeniom elektrolitowym towarzyszą również:

• zawroty głowy,

• łamliwość kości,

• drżenie rąk,

• pogorszenie samopoczucia,

• biegunki lub zaparcia,

• kurcze i bóle mięśni,

• brak apetytu,

• nudności.

Zaburzenia elektrolitów mogą skutkować wzrostem ciśnienia krwi, zaburzeniami pracy serca i układu nerwowego, a nawet konwulsjami. Możesz odczuwać niechęć do działania, osłabienie pracy mięśni i senność. W poważniejszych przypadkach niedobory elektrolitów mogą prowadzić do łamliwości kości czy paraliżu.

Jak naturalnie dbać o prawidłowy poziom elektrolitów?

Warto na co dzień dbać o to, by utrzymać odpowiednie stężenie elektrolitów. Odpowiednia dieta i nawodnienie organizmu są tutaj kluczowe. Przestrzegaj kilku zasad, a z pewnością nie będziesz musiała się obawiać nieprzyjemnych skutków.

1. Pij wodę mineralną podczas intensywnego treningu, gdy odpoczywasz, chce Ci się pić po posiłku i w każdym innym momencie dnia. Jeśli nie lubisz smaku wody, dodaj do niej cytrynę i listki mięty lub świeże owoce.

2. Nie zapominaj o odpowiednim nawodnieniu podczas przyjmowania leków moczopędnych. Ich zażywanie stymuluje wydalanie sodu, a to ma duży wpływ na nadciśnienie tętnicze.

3. W czasie upałów pij 2,5-3 l wody dziennie. Możesz ją wzbogacić o naturalne elektrolity, dodając szczyptę soli i cukru do szklanki.

4. W trakcie upałów pamiętaj również o przewiewnych ubraniach. Sztuczne tkaniny lub zbyt gruba odzież będą powodować, że będziesz się więcej pocić.

5. Jedz produkty zawierające sód, potas i wapń. Włącz do swojej diety pieczywo razowe, pestki dyni, migdały, banany i pomidory.

6. W awaryjnych sytuacjach sięgaj po żywność specjalnego przeznaczenia medycznego.

7. Kiedy masz wątpliwości, czy poziom najważniejszych elektrolitów jest prawidłowy, stosuj suplementy diety. Liczne preparaty elektrolitowe dostępne są w regularnej sprzedaży. Wybierz takie w formie tabletek musujących. Szybko się przyswajają i przy okazji uzupełniają poziom płynów.

Suplementacja elektrolitów – elektrolity do picia

Wiesz już, że najlepiej uzupełniać poziom elektrolitów, pijąc regularnie wodę mineralną. Wybieraj taką, która będzie miała chlorek potasu i chlorek sodu w swoim składzie. Jednak są sytuacje, gdy sama woda nie wystarczy. Szczególnie gdy Twój wysiłek fizyczny był bardzo duży lub kiedy w ostatnim czasie dostarczałaś sobie małej ilości płynów.

Po suplement diety z elektrolitami warto sięgnąć również podczas i po chorobie, gdy gospodarka wodno-elektrolitowa jest zaburzona. Wówczas najlepiej sprawdzą się elektrolity w formie tabletek musujących. Szybko gaszą pragnienie i przywracają mikroelementy niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Dobrym wyborem będą też tabletki musujące z witaminą C. Taki napój nawadniający nie tylko uzupełni niedobór elektrolitów, ale również poprawi funkcjonowanie układu nerwowego. W ten sposób szybciej odzyskasz równowagę. Ponadto to witamina C wspomaga odporność organizmu i syntezę kolagenu w naszym organizmie.

Elektrolity — jakie wybrać?

Najlepiej przyswajalne są oczywiście elektrolity do picia. Wybierając jednak tabletki musujące, przede wszystkim zwróć uwagę na ich skład. Sód, potas, magnez i wapń to podstawa. Na rynku dostępne są jednak produkty, które mają nieco rozszerzony skład. Na przykład elektrolity marki Beautamine zawierają dodatkowo witaminy B2, B3, B6 i B12, kwas pantotenowy oraz ekstrakty z żeń-szenia, guarany i kofeiny. Takie połączenie składników aktywnych sprawdzi się nie tylko podczas wzmożonej utraty wody z organizmu, ale również wówczas, gdy chcesz dodać sobie energii.

Witaminy z grupy B świetnie wpływają bowiem na działanie układu nerwowego, podnoszą zdolność koncentracji i zapamiętywania. Kwas pantotenowy bierze udział w syntezie witamin oraz chroni organizm przed infekcjami. Żeń-szeń poprawia kondycję organizmu, działa wzmacniająco na układ serowo-naczyniowy i niweluje zmęczenie. Zaś guarana i kofeina działają pobudzająco i przyspieszają spalanie tkanki tłuszczowej.

Podsumowanie

Elektrolity są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Są niezastąpione podczas upałów, w trakcie choroby czy wzmożonego wysiłku fizycznego. Warto dostarczać je do organizmu każdego dnia. Suplementy diety w postaci tabletek musujących lub saszetek do rozpuszczania są zaś doskonałym wyborem w każdej z tych sytuacji.